Innowacje rozwojowe w SOR

1. Ramy finansowania innowacyjności Strategii Odpowiedzialnego Rozwoju

Wprowadzone przez rządową „Strategię na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju”powiązania instytucji Narodowego Ekosystemu Innowacyjności, określają formy współpracy pomiędzy finansowanymi w domenie publicznej (wartości publiczne) pracami badawczymi a współpracą instytucji prywatnych w wykorzystujących jej efekty domenie prywatnej (wartości prywatne).

Schemat 1. Uwarunkowania finansowania programów rozwojowych w Strategii Odpowiedzialnego Rozwoju, przyjętej 14 lutego 2017.

Źródło:opracowanie własne Andrzeja Madeja, na podstawie Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju.

System wsparcia finansowego rozwoju innowacji, „… wprowadzony przez Strategię na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, opierać się będzie na koncentracji w wymiarze branżowym/sektorowym/technologicznym(wsparcie skoncentrowane na technologiach, branżach/sektorach mających istotny wpływ na rozwój gospodarki), koncentracji finansowej (dla uzyskania mierzalnego efektu wsparcia i rzeczywistego przyczynienia się do wykreowania nowych nisz rozwojowych potrzebne jest wsparcie w postaci wieloletnich, dużych programów tematycznych, angażujących w skoordynowany sposób wiele podmiotów zarówno naukowych, gospodarczych jak i administracyjnych,zainteresowanych kontrybuowaniem do osiągnięcia jednego celu) oraz terytorialnej (wyłonione powinny zostać geograficzne centra koncentracji/specjalizacji wsparcia o określonym charakterze,wynikające z nałożenia na siebie map Krajowych i Regionalnych Specjalizacji).”

Schemat 2. Narodowy Ekosystem Innowacji, wprowadzony przez rządową Strategię na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju 14 lutego 2017.

Źródło:opracowanie własne Andrzeja Madeja, na podstawie Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju strona 66.

Zwornikiem nowego systemu ma być Narodowy Instytut Technologiczny (NIT),będący integratorem matrycowo zorganizowanej sieci ośrodków badawczych (dawne autonomiczne Instytuty Badawcze).

NIT będzie z jednej strony programować działania krajowego sektora naukowo-badawczego poprzez Flagowe Inicjatywy Technologiczne,a z drugiej strony pełnić będzie rolę centrum (hubu)zarządzającego systemem branżowych ekosystemów innowacji.

Z kolei Grupa Polski Fundusz Rozwoju (PFR)zapewniać ma szeroki wachlarz wsparcia, w szczególności finansowego, skoncentrowanego na tych aktywnościach –operacyjnych, inwestycyjnych i relacyjnych – firm, które zwiększać będą ich zdolność do tworzenia globalnie konkurencyjnych rozwiązań i modeli biznesowych.

Schemat 3. Priorytetyzacja wsparcia dla rozwoju inteligentnych specjalizacji,sektorów strategicznych i najważniejszych „projektów flagowych”.

Źródło:opracowanie własne Andrzej Madej, na podstawie wydawnictwa Ministerstwa Rozwoju Strategia na rzecz odpowiedzialnego Rozwoju,strona 71.

W rezultacie ekosystem innowacji zdolny będzie do zapewniania wsparcia na wszystkich etapach rozwoju produktu, zróżnicowanego w zależności od zdefiniowanego potencjału i potrzeb.” ¹

Należy zatem przewidywać współpracę pomiędzy Centrami Doskonałości a Podmiotami gospodarczymi (Klastry kluczowe, MŚP, Startupy …) w realizacji konkretnych programów.

W Strategii Rząd ustalił rekomendacje priorytetów dla najważniejszych specjalizacji (Krajowe Inteligentne Specjalizacje) oraz najważniejszych projektów (Projekty flagowe), przedstawiając je na schemacie nr 4 ze strony 71 (w niniejszym opracowaniu Schemat 3.).

Wśród dziesięciu Projektów flagowych wprowadzonych przez Strategię, znajduje się właściwy dla omawianego Ekosystemu innowacji medycznych: Programu „Społeczna profilaktyka medyczna”, Projekt flagowy „Telemedycyna”.

Alternatywnie należy rozważyć dalej idące rozwiązanie, czyli formalne wystąpienie o wprowadzenie do Strategii nowego „sektora branżowego”, określonego przez Krakowskich inicjatorów jako „Sektor dobroczynności”. Model osadzenia tego sektora w Strategii przedstawiony jest na Schemacie 5 niniejszej koncepcji.

2. Działania inicjujące powstanie Centrum Doskonałości Solidarnego Rozwoju Wiedzy

Schemat 4. Rekomendacja działań prowadzących do utworzenia Centrum Doskonałości Solidarnego Rozwoju Wiedzy dla Sektora dobroczynności.

Źródło: Opracowanie Andrzej Madej.

Działania powinny obejmować:

1. Wystąpienia do instytucji programujących (MR, MS, MNiSW, MRPiPR,)
2. Zawiązanie Partnerstwa dla utworzenia Centrum Doskonałości Solidarnego Rozwoju Wiedzy
3. Wystąpienie do instytucji samorządu zawodowego (medycznego, sportowego), gospodarczego (palcówek medycznych) i terytorialnego.
4. Wystąpienie do dużych firm o partnerstwo.

Dla rozpoczęcia współpracy koniecznym jest: przeprowadzenie pierwszej publicznej prezentacji zamierzeń inicjatorów Centrum Doskonałości oraz zawiązanie Porozumienia o partnerskiej współpracy, Publiczne ogłoszenie zamierzeń, Porozumienia oraz planowanego cyklu „Sektor dobroczynności, właściwością Społecznej gospodarki rynkowej”.

3. Działania inicjujące powstanie Ekosystemu innowacji medycznych Sektora dobroczynności

Schemat 5. Rekomendacja działań prowadzących do utworzenia Ekosystemu innowacji medycznych Sektora dobroczynności z Centrum Dobroczynności Solidarnego Rozwoju Wiedzy, założonym z inicjatywy Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.

Źródło: Opracowanie Andrzej Madej.

Inspiracja do zawiązania Krajowego Klastra Kluczowego Telemedycyny dla medialnej medycyny pracy (zakłady pracy wspierające kompetencję samopomocy zdrowia swoich pracowników).

Nawiązanie partnerstwa z małopolskimi MŚP w branży usług medycznych medialnej medycyny pracy i medialnej medycyny sportowej (specjalistyczne przychodnie medyczne).

4. Sektor dobroczynności w priorytetach Strategii Odpowiedzialnego Rozwoju

Zgodnie z zamierzeniami Narodowego Ekosystemu Innowacji realizacja Programu „Społeczna profilaktyka medyczna”, czyli wprowadzanie nowych wydarzeń, instrumentów i instytucji sportowych, medycznych, ekonomicznych i pedagogicznych do obyczajów, polityk i rynków usług społecznych, powinno nastąpić poprzez wykorzystanie możliwości i realizację zamierzeń Projektu flagowego TELEMEDYCYNA. Zgodnie z potrzebą i rekomendacją wprowadzenia innowacyjnych usług, koniecznych dla powszechnego wykorzystania cyfrowych technologii w medycynie.

Realizacja Programu Społeczna profilaktyka medyczna, jako elementu Projektu flagowego SOR TELEMEDYCYNA

Telemedycyna – forma świadczenia usług medycznych i opieki zdrowotnej, łącząca w sobie elementy telekomunikacji, informatyki oraz medycyny.

Problem: 90 % barier wykluczających upowszechnienie usług telemedycznych, wynikać będzie ze słabego przygotowaniu pacjentów do skorzystania z tej usługi.

Państwo powinno wesprzeć technologie medyczne ułatwiające profilaktykę i rehabilitację telemedyczną. W tym kluczowe do tego kompetencje społeczne: „samopomocy zdrowia” i „samokształcenie w rodzinie”.

Państwo powinno wspomóc okresowe okresowe przeglądy zdrowia, jako podstawę kompetencyjną do wykorzystania usług telemedycznych.

Działania te powinny stworzyć nowe usługi medyczne: Otwarta medycyna szkolna, Otwarta medycyna pracy i Otwarta medycyna sportowa jako elementy Medycyny Profilaktycznej.

Państwo powinno wspomagać postawę solidarności międzypokoleniowej, koniecznej dla podejmowania pracy dobroczynnej z wykorzystaniem usług telemedycznych

Działania te powinny stworzyć nowe usługi pedagogiczne: Domowej edukacji pracy solidarnej.

Wprowadzenie SOLIDARNOŚCI MIĘDZYPOKOLENOWEJ jako priorytetetu rozwoju SOR

Z uwagi na szerokość odniesień rekomendowanych innowacji, w tym potrzebę zainicjowania kolejnego programu dla wprowadzenia nowych usług pedagogicznych, autor propozycji przewiduje się zainicjowanie drugiej fazy realizacji Programu, opartej na poszerzeniu priorytetyzacji interwencji w Strategii Odpowiedzialnego Rozwoju.

Takie poszerzenie pozwoli, by wypracowane w Programie standardy podejmowania pracy dobroczynnej szczególnie w zakresie solidarności międzypokoleniowej, były wykorzystywane nie tylko w zakresie zdrowia i edukacji, ale i innych usług społecznych, właściwym będzie wprowadzenie Solidarności międzypokoleniowej do fundamentu schematu priorytetyzacji interwencji rozwojowych Strategii Odpowiedzialnego Rozwoju. Tym samym Solidarność międzypokoleniowa stała by się dopełnieniem istniejącej w schemacie wartości Zdrowie społeczeństwa.

W konsekwencji, powinno nastąpić wprowadzenie nowych celów interwencji na wszystkich trzech poziomach prezentowanych w Schemacie.

Na pierwszym poziomie priorytetyzacji powinno nastąpić wprowadzenie, dwóch nowych Krajowych Inteligentnych Specjalizacji: Samopomoc zdrowia i Samokształcenie w rodzinie. Oraz odpowiadających im Programów Pierwszej Prędkości: Społeczna profilaktyka medyczna oraz Edukacja do starości.

Na drugim poziomie priorytetyzacji powinno nastąpić wprowadzenie Sektora dobroczynności – jako kolejnego sektora strategicznego.

Na trzecim poziomie priorytetyzacji, powinno nastąpić wprowadzenie nowych Projektów flagowych: Rynku obligacji posagowych, Testu Kwietnej Mili, Krajowego Depozytu Pokoleniowych Rejestrów Zdarzeń, Gromadzkiego Repozytorium Pamięci.

Schemat 6. Rekomendacja wprowadzenia nowego paradygmatu rozwoju (Solidarność międzypokoleniowa) inteligentnych specjalizacji, programów pierwszej prędkości, sektora gospodarki i projektów flagowych,odpowiednio do ustroju Społecznej gospodarki rynkowej jako misja Krakowskiego ekosystemu innowacji sektora dobroczynności.

Źródło: Opracowanie Andrzej Madej.

Debata „Sektor dobroczynności, jako właściwość społecznej gospodarki rynkowej” dla rozwoju SOR.

W opinii autora opracowania, polityczna decyzja wprowadzenia paradygmatu Solidarność międzypokoleniowa oraz powiązanych z nią nowych celów do priorytetów rozwojowych do Strategii Odpowiedzialnego Rozwoju, wymaga wcześniejszej wieloletniej narodowej debaty nad znaczeniem terminu „Sektor dobroczynności” we gospodarce XXI wieku. W gospodarce w której, wzrost znaczenia nowych technologii, obyczajów, instrumentów, instytucji i polityk społecznych dla samodzielności gospodarstw domowych w osiąganiu dobrostanu zdrowia i dobrobytu gospodarczego, uprawnia do wydzielenia dobroczynności jako czwartego zakresu potrzeb gospodarczych.

Dlatego autor proponuje postawienie do debaty następującej systematyki:

Sektor gospodarki – to ogół podmiotów wytwarzających wyroby lub usługi o podobnym zakresie potrzeb. Sektor pierwszy (rolniczy) – obejmuje rolnictwo, leśnictwo, rybołówstwo i przemysł wydobywczy, Sektor drugi (przemysłowy) – obejmuje przemysł przetwórczy i budownictwo; Sektor trzeci (usługowy) – obejmuje szeroko rozumiane usługi, Sektor czwarty (dobroczynny) – obejmuje potrzeby wymagające pracy dobroczynnej.

Przyjęcie takiej systematyki przez ekonomistów oznaczałoby, wprowadzenie do głównego nurtu refleksji nad roztropnym rozporządzaniem zasobami materialnymi, postulatu racjonalności współpracy nie tylko w podmiotach opartych na kapitale (przedsiębiorstwach), lecz również w rodzinach i w innych podmiotach opartych na międzyludzkiej solidarności.

1 Opis Narodowego Systemu Innowacji. SOR 14.02.2017. s.67